Amortyzatory – działanie, awarie, wymiana

Amortyzatory należą do najmocniej eksploatowanych elementów samochodu. Podczas jazdy muszą sprostać m.in. studzienkom, ubytkom nawierzchni, koleinom oraz progom zwalniającym. Jak działają amortyzatory samochodowe? Dlaczego ich stan jest tak ważny i jak sprawdzić, czy kwalifikują się do wymiany? Odpowiadamy! 

Jaką rolę pełnią amortyzatory?

Podstawowym zadaniem amortyzatorów samochodowych jest tłumienie drgań i przechyłów nadwozia spowodowanych ugięciem resorów. Gdyby zastosować same sprężyny śrubowe lub resory piórowe bez amortyzatorów, samochód podskakiwałby niczym kauczukowa piłka. Amortyzatory stabilizują nadwozie, zapewniając pasażerom komfort oraz bezpieczeństwo podróży. Energia odbierana w czasie tłumienia wstrząsów masy nieresorowanej zamieniana jest w ciepło.

To jednak niejedyna rola amortyzatorów. Równie ważną funkcją jest zapewnienie kołom stałego docisku do asfaltu. Amortyzatory zapobiegają odrywaniu się kół od nawierzchni, co ma ogromny wpływ na bezpieczeństwo jazdy. Nawet lekkie obniżenie przyczepności mogłoby skończyć się dla kierowcy utratą panowania nad pojazdem. Z tego względu amortyzatory mają ogromny wpływ na prowadzenie samochodu, wykonywanie nagłych manewrów, a także skuteczność hamowania. Aby mieć pewność, że nic nie zaskoczy nas podczas jazdy warto wybierać sprawdzone rozwiązania, choćby takie jak amortyzatory Magnum.

Oznaki zużycia amortyzatorów

Zużycie amortyzatorów postępuje stopniowo, dlatego czasem można przeoczyć moment, w którym stracą one swoje właściwości. Początkowe objawy zużycia to nieco gorsze prowadzenie auta, nerwowość zawieszenia przy wyższych prędkościach oraz nieco większe przechyły nadwozia. Różnice bywają subtelne, dlatego niewprawiony kierowca nie zwróci na nie uwagi i przyzwyczai się do pogorszonych warunków.

Z czasem jednak zużyte amortyzatory dadzą więcej oznak. To chociażby mocne bujnięcia po przejechaniu progu zwalniającego, charakterystyczne „skakanie” nadwozia podczas hamowania czy częsta aktywacja systemu ABS lub ESP, nawet w trakcie delikatnego hamowania. Kolejnym symptomem świadczącym o konieczności wymiany amortyzatorów jest nierównomierne zużycie opon. Mowa o powycieranych placach i postrzępieniach, które świadczą o podskakiwaniu koła podczas hamowania.

Czym grozi jazda ze zużytymi amortyzatorami?

Podróżowanie samochodem z uszkodzonymi amortyzatorami jest wyjątkowo niebezpieczne. Wyeksploatowane amortyzatory drastycznie zwiększają ryzyko utraty panowania nad kierownicą. Wydłużają też drogę hamowania i to nawet wtedy, gdy samochód ma nowe hamulce oraz opony. Sam komfort podróżowania nie zawsze jest niższy, co bywa złudne. Wręcz przeciwnie, w niektórych przypadkach nadmierne kołysanie nadwozia może być odebrane jako poprawienie komfortu, zwłaszcza w samochodach ze stosunkowo twardym zawieszeniem.

Zużyte amortyzatory stanowią także zagrożenie dla innych elementów zawieszenia. Przyspieszają zużycie opon, elementów metalowo-gumowych czy sprężyn. Mają też negatywny wpływ na pracę układów elektronicznych wspomagających hamowanie i stabilizujących tor jazdy, dlatego tak ważna jest odpowiednia troska o ten element samochodu oraz wybór produktów najwyższej jakości, takich jak te, znajdujące się w ofercie Magnum.

Najczęstsze awarie amortyzatorów

Najpowszechniejszą usterką amortyzatorów jest widoczny gołym okiem wyciek oleju. Często można spotkać się także z uszkodzeniem łożysk i łączników amortyzatora. Awarie te objawiają się stukami w trakcie jazdy lub obrotu kierownicą na postoju. W przypadku starszych aut można zauważyć korozję elementów amortyzatora, która kwalifikuje go do wymiany. Nie wszystkie usterki można jednak wykryć gołym okiem lub na słuch. Specjaliści z Magnum rekomendują, aby regularnie sprawdzać i kontrolować sprawności amortyzatorów.

Sprawność amortyzatorów samochodowych – kiedy należy je wymienić?

Stan amortyzatorów kontrolowany jest podczas okresowego przeglądu technicznego. Za pomocą specjalnej aparatury pomiarowej badana jest sprawność tłumienia, a wyniki podawane są w procentach. Nie należy się jednak martwić osiągnięciem wyniku niższego niż 100% – nie osiągają go nawet nowe i w pełni sprawne amortyzatory. Bardzo dobrą sprawnością jest ok. 70%, a na wymianę wskazuje dopiero wartość poniżej 40%.

Trzeba wziąć pod uwagę, że pomiar ten nie jest idealny. Zafałszować wyniki mogą chociażby  zużyte opony, tuleje lub inne elementy zawieszenia. Zaskakujące efekty może dać także pomiar sprawności amortyzatorów w bardzo lekkich samochodach lub autach o prostej konstrukcji zawieszenia. W wielu przypadkach aparatura wskaże sprawność znacznie niższą niż jest w rzeczywistości. Z tego względu warto udać się na badania do profesjonalnego zakładu, wyposażonego w sprzęt uwzględniający charakterystykę danego modelu auta.

Wymiana amortyzatorów – co warto wiedzieć?

Samodzielna wymiana amortyzatorów jest możliwa, ale wymaga sporej dawki fachowej wiedzy technicznej. Problem może sprawić chociażby odkręcenie zardzewiałych i zapieczonych śrub, które często znajdują się w niewygodnych miejscach. Spore ryzyko wiąże się z kolei z rozkręceniem kolumny MacPhersona. Wymaga to użycia specjalnego ścisku do sprężyn, a sama procedura jest bardzo niebezpieczna. Eksperci z Magnum zalecają wymianę amortyzatorów w profesjonalnych warsztatach, wyposażonych w niezbędne narzędzia. Tym bardziej, że po każdej ingerencji w zawieszenie samochodu i tak konieczne jest sprawdzenie oraz ustawienie prawidłowej geometrii.

Żywotność amortyzatorów wynosi ok. 50-80 tys. km, ale wiele zależy od terenu, w którym porusza się auto. Warto więc regularnie sprawdzać stan amortyzatorów, chociażby naciskając mocno na karoserię nad poszczególnymi kołami. Nadwozie powinno natychmiast powrócić do pozycji wyjściowej. Jeśli wykona kilka bujnięć, pora zmienić amortyzatory. Uwaga! Zawsze należy wymienić obie sztuki na jednej osi, nawet jeśli drugi amortyzator jest nieuszkodzony.